رشته‌های مختلف نقشه‌برداری [ویرایش]1-نقشه‌برداری مسیر: برای طرح و پیاده کردن مسیرها از قبیل راه و راه آهن و کانال کشی و غیره استفاده می‌گردد .

2-نقشه‌برداری زیرزمینی: موضوع آن برداشت یا پیاده کردن نقشه‌های تونل و معادن و غیره‌است.

3-نقشه‌برداری هیدروگرافی: به منظور داشتن موقعیت عمق دریاها و رودخانه‌ها جهت عبور و مرور کشتی‌ها، زیردریائی‌ها، محل عبور لوله‌های نفت وگاز دراعماق دریاها، ایجاد اسکله‌های جدید ومکانیزه، احیای بنادر و تاسیسات ساحلی متعلق به آنها و همچنان بهره‌برداری صحیح و بهینه از دریاچه‌ها و سدها برای مقاصد و اهداف مختلف از آن استفاده می‌شود.

4-نقشه‌برداری نظامی: برای تهیه نقشه‌های نظامی و تعیین نقاط مهم استراتژیکی یک منطقه و برای اهداف نظامی و آرایش و استقرار نیروهای رزمنده و مواضع تعرضی و دفاعی با مقیاس بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5-نقشه‌برداری ثبتی: که هدف آن تعیین حدود اراضی و مساحت قطعات ملکی است.

6-نقشه‌برداری شهری: برای تهیه و اجرای طرح‌های جامع و تفصیلی و هادی شهرها به کار می‌رود.

همان طور که برای داشتن یک زندگی موفق باید برنامه ریزی کرده و طرح و نقشه شخصی داشت، برای انجام یک کار عمرانی که گاه چندین سال به طول می‌انجامد، باید نقشه برداری کرد و اطلاعات دقیقی از ابعاد مکان ساخت سازه ی مورد نظر به دست آورد. برای مثال در هنگام نصب دکل های مخابراتی در آغاز باید مسیر دکل گذاری و فواصل بین دکل ها، به یاری نقشه برداری تعیین شود و سپس دکل های مورد نظر را نصب کرد.
رشته ی نقشه برداری با جغرافیا و سنجش از راه دور، ارتباط نزدیکی دارد برای مثال وقتی مهندس نقشه برداری برای تهیه ی نقشه از ماهواره کمک می‌گیرد، به رشته ی سنجش از راه دور نزدیک می‌شود. هم چنین نقشه برداری در دو رشته عمران وجغرافی بسیار به یکدیگر نزدیک است و تفاوت این دو بیشتر در این است که در جغرافیا از نقشه برای تهیه ی اطلس های جغرافیایی استفاده می‌شود، اما در مهندسی عمران از نقشه برداری برای برنامه ریزی و طرح های عمرانی استفاه می‌شود.
توان مندی‌ها و ویژگی های لازم:
یک مهندس نقشه برداری باید بسیار اجتماعی و دارای توان ایجاد ارتباط با جمله سایرین باشد. چون رشته مهندسی نقشه برداری یک رشته گروهی است. یعنی متخصص نقشه برداری در محیط کار خود با اقشار مختلف جامعه از جامعه کارگران، تکنسین‌ها و مهندسان رشته‌های دیگر سروکار دارد و باید با همه این افراد ارتباط خوبی برقرار کند تا بتواند شاهد پیشرفت و موفقیت کارش باشد.

با توجه به کمیت و کیفیت درسهایی که در این رشته ارایه می‌گردد، داوطلب باید از توان و دانش برتر در زمینه‌های ریاضی و فیزیک برخوردار باشد. همچنین توان جسمی ، قدرت تجزیه و تحلیل ، قدرت تجسم و دقت کافی در بسیاری از مسایل را داشته باشد.
نام دروس دانشگاهی رشته نقشه برداری:
آزمایشگاه فیزیک/ آزمایشگاه فیزیک/ آمار و احتمالات مهندسی/آمایش سرزمین/اردوی کارورزی اردوی زمینی/ اردوی زیرزمینی/ اردوی هیدروگرافی/ مقاومت مصالح/اصول و مبانی معماری و شهرسازی / اقتصاد مهندسی / اقیانوس‌شناسی/ الکترونیک – فاصله‌یاب/ برنامه سازی کامپیوتر/ برنامه سازی کامپیوتر پیشرفته / پروژه / تئوری خطاها / تکنولوژی مصالح ساختمان/ جزر و مد/ حقوق دریایی/ دستگاههای پیشرفته و نرم‌افزارهای نقشه برداری /دورکاوی کاربردی/ راهسازی/ ریاضی عمومی 1 / ریاضی عمومی2 / ریاضیات مهندسی/ زبان تخصصی/ ژئودرزی و پیشرفته اصول مدیریت درنقشه برداری/ ژئودزی 1 / ژئودزی 2 و محاسبات / فیزیکال ژئودزی / ژئودزی ماهواره ای
/ژئومورفولوژی- زمین شناسی مهندسی / سرشکنی / سیستمهای تصویر در کارتوگرافی /سیستم اطلاعات جغرافیایی / طرح هندسی راه و پروژه راهسازی/ عملیات نقشه برداری 1 / عکاسی و چاپ
فتوگرامتری1 (مبانی)/ فتوگرامتری 2 (تبدیل، ترمیم، ارتوفتو)/ فتوگرامتری 3 (فتوگرامتری تحلیلی) فتوگرامتری 4 (مثلث بندی هوایی)/ فیزیک نور و آزمایشگاه/ فیزیک 1 (مکانیک و حرارت)/ فیزیک 2 (الکتریسیته و مغناطیس)/مبانی برنامه‌ریزی شهری/مبانی دورکاوی/ مبانی ژئوفیزیک عمومی / مبانی کارتوگرافی /مبانی مکانیک خاک و آزمایشگاه / متره و برآورد و پروژه /محاسبات عددی /معادلات دیفرانسیل /میکروژئودزی و نقشه برداری صنعتی / نقشه برداری(1و 2 )/نقشه برداری مسیر/نقشه برداری مسیر پیشرفته/نقشه برداری ژئودتیک و تحلیل شبکه های کنترل /نقشه برداری زمینی /نقشه برداری کارگاهی /هندسه دیفرانسیل /هیدروگرافی/هیدرولوژی مهندسی / کاداستر 1/ کاداستر 2/کارتوگرافی اتوماتیک/ کارتوگرافی دریایی / کارتوگرافی موضوعی/
رشته مهندسی نقشه برداری دارای دو بعد اجرایی و نظری و آزمایشگاهی است. در این میان عده‌ای از مهندسین جذب کارهای اجرایی می‌شوند که در این صورت باید آمادگی کار در کارگاههای داخل و خارج شهر را داشته باشند یعنی برای برنامه‌ریزی و سروکار داشتن با اقشار مختلف مردم آماده باشند و عده‌ای نیز جذب بعد نظری و آزمایشگاهی مهندسی می‌شوند که این عده نیز باید آمادگی کارهای محاسباتی ، دفتری و آزمایشگاهی را داشته باشند. کارهایی که به ریاضیات قوی و صبر و حوصله بسیار نیاز دارد.
شایان ذکر است که بسیاری از کارها و طرحهای عمرانی در خارج از محیطهای شهری بوده و فعالیت نسبتا زیادی را می‌طلبد لذا داوطلب این رشته باید علاقمند به کارهای عمرانی بوده و توانایی کار در محیطهای پرجمعیت را داشته باشد.
گرایش های تحصیلات تکمیلی:
مدیریت گروههای اجرایی در عملیات نقشه‌برداری ، طرح و برنامه‌های سیستم نقشه، محاسبات و برنامه‌ریزی در زمینه‌های مختلف فنی نقشه‌برداری، تدریس و آموزش در دوره کاردانی (پس از طی دوره مربوط به تعلیم و تربیت).
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا حد کارشناسی ارشد در داخل و در سطوح بالاتر در خارج از کشور موجود است. سازمان نقشه‌برداری وزارت برنامه و بودجه ، وزارت راه و ترابری ،‌ وزارت نفت ، سازمان آب ، سازمان بنادر و کشتیرانی،‌ اداره جغرافیایـی ارتش و سپاه و بخش خصوصـی و ... از جمله محلهای جذب فارغ‌التحصیلان این رشته است.
آینده شغلی و بازارکار:
مراکز مختلفی به صورت مستقیم و غیرمستقیم در فعالیتهای عمرانی نقش دارند که هر یک به تناسب نوع فعالیت خود، اقدام به جذب فارغ‌التحصیلان این رشته می‌کنند :
وزارت‌خانه‌های مسکن و شهرسازی، راه و ترابری، جهاد سازندگی و نیرو به صورت گسترده‌تر و سایر وزارت‌خانه‌ها، اداره‌ها ، سازمانها ، مراکز دولتی و خصوصی نظیر : وزارت‌خانه‌های آموزش و پرورش ، کشاورزی ، فرهنگ و آموزش عالی، بانکها و ... به صورت مستقیم برای کارهای عمرانی خود مثل طرح و محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا، نیاز به استخدام مهندسان عمران دارند. علاوه بر آن ، شرکتهای مختلف مهندسان مشاور که در کشور به صورت گسترده وظیفه طراحی ، محاسبه و نظارت بر اجرای پروژه‌های ساختمانی را بر عهده دارند؛ همچنین شرکتهای ساختمانی و راه‌سازی دولتی و خصوصی که در اجرای این طرحها فعالیت دارند، تعداد کثیری از فارغ‌التحصیلان رشته عمران را استخدام می‌کنند.

اصولا مهندس عمران ونقشه برداری شانس کاری زیادی دارد چون در طراحی و ساخت بسیاری از کارهای عمرانی مانند: راهها ، پل‌ها ، سدها ، سازه‌های دریایی برای سکوهای نفتی، آشیانه‌های هواپیما و خانه‌های مسکونی مقاوم در مقابل زلزله‌، مهندسین عمران حضوری فعال دارند. متخصصانی که یا در دفترهای مشاوره به طراحی پروژه‌های فوق می‌پردازند و یا مجری کارهای عمرانی مذکور بوده و به کیفیت اجرای آنها نظارت دارند.

البته باید توجه داشت که هر دانشجوی مهندسی عمران ونقشه برداری نمی‌تواند فرصت‌های شغلی خوبی داشته باشد. بلکه باید در دوران تحصیل به دنبال پژوهش ، تحقیق و یادگرفتن باشد نه این که تنها واحدهای دانشگاهی را پاس کند و یا حتی به فکر یک معدل خوب دانشگاهی باشد. چون شرکتهای عمرانی خصوصی و دولتی به دنبال یک نیروی کارآمد هستند نه یک شاگر اول دانشگاه .
وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر:
وقتی کسی صحبت از سازندگی می‌کند اولین چیزی که به ذهن هر کس می‌رسد پل، سد، کارخانه و کارگاه است که نظارت بر ساخت بنای همه اینها بر عهده مهندسین عمران و نقشه برداری است و به همین دلیل فرصت‌های شغلی این رشته در همه جای دنیا بسیار زیاد است. در کشور ما نیز که فعالیت‌های عمرانی 30 تا 40 درصد کل بودجه کشور را به خود اختصاص می‌دهد، بازار کار یک مهندس عمران و نقشه برداری از مهندسین رشته‌های دیگر بیشتر است. بویژه این که کشور ما بعد از انقلاب در زمینه مهندسی عمران و نقشه برداری رشد زیادی داشته است.
با توجه به روند رو به رشد ساخت و ساز بناهای شهری در ایران و احتیاج به مسکن و ساختمان به نظر می‌رسد بازار کار این رشته همچنان پویا و پرتحرک باشد.
پیش‌بینی وضعیت آینده رشته در ایران:
چندسال پیش که برای مترو کارشناسان ژاپنی آمده بودند، یکی از آنها گفته بود تهران ده بزرگی است چرا که خیلی از سیستم‌های شهری را ندارد. این نشان می‌دهد که برای پیشرفت و توسعه، ما به کارهای زیربنایی مثل راه، مترو و تاسیسات شهری بسیار نیازمندیم. برای مثال امکان ندارد که کشوری پیشرفت کند اما سیستم ترابری و حمل و نقل آن به طور کامل درست نشده باشد؛ کاری که بخش اصلی آن بر عهده مهندسین عمران ونقشه برداری است.
جمع بندی:
با توجه به نکات مذکور باید گفت که دانشجویان رشته مهندسی نقشه برداری باید به دو مسئله مطالعات تئوریک و مشاهدات عملی توجه بسزا داشته و در عین حال نظر به گسترش تکنولوژی های نو، توفیق در مطالعه و کار با نرم افزارهای بی شمار موجود در این رشته و اینترنت یکی دیگر از کلیدهای موفقیت دانشجویان می باشد.
در حال حاضر یکی از خصوصیات منحصر به فرد گرایش تحصیلی ژئودزی و ژئوماتیک آن است که این رشته تمامی خواسته‌ها و سلایق تئوریک و عملی دانشجویان خود را ارضا خواهد کرد.
شایان ذکر است جایگاه کنونی رشته نقشه‌برداری از حیث تئوری و عملی در کشور، قابلیت رقابت با مسائل روز دنیا را دارد به شرط آن که در زمینه‌های عملی و کاربردهای مختلف نیز زمینه‌های فرهنگی لازم برای ارجاع کار به فارغ التحصیلان مهندسی نقشه برداری کشور، فراهم شود.

نقشه‌برداری به علم اندازه‌گیری دقیق و تعین موقعیت نسبی عوارض روی سطح زمین اطلاق می‌شود. از این تعریف ساده چنین استنتاج می‌شود که هدف، تعیین مختصات نقاط در سه بعد است. در بعضی موارد، برای تعیین موقعیت، بعد زمان نیز مورد توجه قرار می‌گیرد (سنجش‌های نجومی و نقشه برداری ماهواره‌ای). مختصات مطلوب می‌تواند مختصات دکارتی Z,Y,X و یا مختصات عرض و طول جغرافیایی باشد.

معمولاً عملیات نقشه‌برداری شامل دو مرحله برداشت (یا اندازه‌گیری) و محاسبه و ارائه نتایج کار است. در مرحله اندازه گیری، از وسایل و دستگاه‌ها و نیز روش‌های مختلفی استفاده می‌شود تا داده‌های لازم برای مرحله دوم بدست آید. نتایج کار به صورتهای آنالوگ (نقشه، مقاطع طولی و عرضی و...) و یا ارقامی (مانند جدول‌ها، مدل‌های رقمی زمین) ارائه می‌گردد.

در نقشه‌برداری از مناطق کوچک اثر کرویت زمین تقریباً ناچیز است و می‌توان زمین را در منطقه کوچکی مسطح در نظر گرفت. در مواقعی که زمین را مسطح فرض کنیم روش نقشه‌برداری مسطحه نامیده می‌شود این فرضیه مادامیکه سطح منطقه مورد نظر از چند صد کیلومتر مربع تجاوز نکند قابل قبول است. نقشه‌برداری مسطح برای کارهای مهندسی، معماری، شهرسازی، باستانشناسی، کارهای ثبت و املاکی، تجاری، اکتشافی بکار می‌رود. برای نمایش اطلاعات جمع‌اوری شده در نقشه‌برداری از سیستم تصویر استفاده می‌گردد.

به علت وسعت زیاد نقشه‌برداری تقسیمات مختلفی برای آن در نظر گرفته‌اند:

1- ژئودزی: برای تعیین و بررسی شکل و ابعاد زمین

2- توپوگرافی: برداشت و نمایش شکل زمین و محاسبه مساحت وارتفاع هدف اصلی آن تهیه? نقشه‌های ارتفاعی است

3- فتوگرامتری: تهیه? نقشه با عکس برداری زمینی، هوایی یا ماهواره‌ای

4- کارتوگرافی: مراحل ترسیم نقشه را گویند تنها بخش نقشه برداری است که هنر در آن دخیل است

5- سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS): در این سیستم همه اطلاعات به صورت مکان مرجع دسته بندی می‌شوند و کاربردهای فراوانی دارد از جمله ذخیره، بازیابی، به هنگام سازی و پردازش داده‌های مکانی به منظور اتخاذ یا پشتیبانی یک تصمیم برای حل یک مسئله به بهترین روش و کمترین هزینهرا ممکن می‌سازد.

6- سنجش از دور (RS): جمع‌آوری اطلاعات از عوارض سطح زمین، بدون تماس فیزیکی بیشترین اتکای آن به تصاویر ماهواره‌ای است

7- کاداستر: نقشه برداری ثبتی و یا نقشه برداری که ارزش حقوقی داشته باشد

8- آب‌نگاری: یا همان هیدروگرافی تهیه نقشه و دادهای مکانی از ژرفای آب‌ها


 

بنام خدا

نوشتن وبلاگ انگیزه های متفاوتی دارد. شعر، ادبیات، فوتبال، سیاست، آموزش و ... همه باعث ایجاد یک وبلاگ در فضای جهانی اینترنت می شود. اما هدف من از نوشتن وبلاگ (بعد از خراب کردن چند وبلاگ بعلت عدم آشنایی) در اختیار قرار دادن تجربیات کاری در زمینه مهندسی نقشه برداری به دوستان و همکاران می باشد.

(برای هر چیزی زکاتی است زکات علم آموختن است).

آشنایی با علوم روز مانند نرم افزار و  رایانه 

هیچ وقت نگوید من کار عملیات زمینی انجام می دهم هر کس خواست برود محاسبات و ترسیم آن را انجام دهد. کار با رایانه بزرگترین کمک را به شما می کند تا بتوانید حرف های زیادی برای گفتن داشته باشید. (در استخدام ها هیچ شرکتی مهندسی را که بتواند به خوبی با رایانه کار کند را به راحتی از دست نمی دهد.) اگر در دوران تحصیل به هر دلیلی نتوانستید کار با رایانه و نرم افزار های مربوطه را جدی بگیرید دیگر این سهل انگاری به نفع شما نیست. هنوز دیر نشده شما با کمی همت و کمک گرفتن از سلولهای خاکستری مغزتان می توانید این مسئله را حل کنید. یا از دوستانتان کمک بگیرید و یا  از کلاس ها و کتابهای آموزشی استفاده نمایید. یاد گرفتن نرم افزارهای Autocad، Microstation ، SDRmap ، Landcad و ... کمک شایانی جهت انجام پروژه ها به شما می کند. از یاد نبرید دانستن نرم افزارهای Office در بسیاری از موارد کار شما را راحتتر می کند.

(هیچ گاه از مشکل حرف نزنید فقط بگوئید مسئله تا براحتی برای مسئله به وجود آمده راه حلی انتخاب کنید.)

تماد بنفس

هیچ گاه این مسئله را فراموش نکنید. شما یک مهندس و یا یک تکنسین نقشه برداری هستید. بیشترین مطالب هندسه و ریاضی را بعنوان دروس دوران تحصیل (نقشه برداری، مسیر، ژئودتیک، سرشکنی و ... ) خوانده اید و از این دروس باید در طول دوران کاری استفاده نمایید.  پس شما از هر مهندسی مهندس تر هستید. هنگام معرفی خود به دیگر همکاران حتماً از کلمه مهندس نقشه بردار استفاده کنید چون فرق کسی که دروس آکادمیک آموخته و کسی که بطور تجربی شروع بکار نموده بایستی مشخص باشد.

(به خود قول دهید کاری را که شروع می کنید بایستی به بهترین نحو ممکن انجام گیرد.)